Norma ISO 9001:2015, będąca częścią rodziny norm ISO 9000, dotyczy systemów zarządzania jakością (SZJ) i jest jedną z najbardziej powszechnie stosowanych norm na świecie. Choć sama norma nie zmieniła się od 2015 roku, istnieją pewne aktualne kwestie i wyzwania, które mogą wpływać na sposób jej wdrażania i utrzymywania.
Jakie wyzwania stawia rynek przed przedsiębiorcami przy wdrażaniu normy ISO 9001?
- Transformacja cyfrowa: Wraz z rosnącą digitalizacją, organizacje muszą uwzględniać zmiany technologiczne w ramach swoich SZJ.
- Zrównoważony rozwój: Coraz większy nacisk kładzie się na integrowanie zasad zrównoważonego rozwoju z zarządzaniem jakością.
Dostosowanie się do tych wymagań i wyzwań pozwala organizacjom na skuteczniejsze zarządzanie jakością, a także na zwiększenie konkurencyjności na rynku.
Choć normy ISO 9001:2015 nie mają wydanych formalnych aneksów aktualizujących, ISO czasami publikuje poprawki lub nowe wytyczne, które mogą uzupełniać lub wyjaśniać istniejące wymagania. Warto monitorować publikacje ISO lub krajowych organizacji normalizacyjnych, takich jak PKN (Polski Komitet Normalizacyjny), aby być na bieżąco z wszelkimi zmianami lub nowymi wytycznymi.
Aneks Amd 1:2024 to nowelizacja normy ISO 9001:2015, która wprowadza dodatkowe wymagania dotyczące działań w zakresie zmian klimatycznych. Ta aktualizacja jest częścią globalnych wysiłków na rzecz integracji zagadnień związanych z klimatem w ramach systemów zarządzania jakością. Oto kluczowe elementy Aneksu Amd 1:2024:
👉1. Wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem klimatycznym
- Identyfikacja ryzyk klimatycznych: Organizacje muszą identyfikować ryzyka związane ze zmianami klimatycznymi, które mogą wpływać na ich działalność, procesy produkcyjne i łańcuch dostaw.
- Ocena i monitorowanie ryzyk: Konieczne jest regularne ocenianie wpływu tych ryzyk oraz monitorowanie ich zmian w czasie, uwzględniając przy tym zmiany w otoczeniu prawnym i regulacyjnym.
👉2. Uwzględnienie aspektów środowiskowych w procesach operacyjnych
- Integracja z procesami: Wymaga się, aby aspekty związane ze zmianami klimatycznymi były uwzględniane w planowaniu i realizacji procesów operacyjnych, w tym w projektowaniu produktów i usług.
- Redukcja emisji: Organizacje powinny dążyć do minimalizacji swojego śladu węglowego poprzez optymalizację procesów, zmniejszenie zużycia zasobów naturalnych oraz wdrażanie energooszczędnych rozwiązań.
👉3. Zaangażowanie najwyższego kierownictwa
- Polityka klimatyczna: Najwyższe kierownictwo musi wprowadzić i realizować politykę klimatyczną, która będzie zintegrowana z systemem zarządzania jakością.
- Liderstwo i przykład: Kierownictwo powinno promować proaktywne podejście do działań na rzecz ochrony klimatu, dając przykład i angażując pracowników na wszystkich poziomach organizacji.
👉4. Wymagania dotyczące komunikacji
- Przejrzystość: Organizacje muszą zapewnić, że wszelkie informacje dotyczące ich działań związanych z klimatem są przekazywane w sposób przejrzysty, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie.
- Edukacja i świadomość: Ważnym elementem jest podnoszenie świadomości pracowników w zakresie wpływu zmian klimatycznych na działalność organizacji oraz promowanie odpowiedzialnych zachowań.
👉5. Monitorowanie i doskonalenie
- Cele i wskaźniki: Organizacje powinny ustanowić cele i wskaźniki związane z działaniami na rzecz klimatu, które będą monitorowane i regularnie przeglądane w celu zapewnienia ich skuteczności.
- Ciągłe doskonalenie: Działania na rzecz klimatu muszą być częścią ciągłego doskonalenia systemu zarządzania jakością, co oznacza regularne przeglądy i wprowadzanie ulepszeń.
Znaczenie Aneksu Amd 1:2024:
- 🔵Odpowiedź na globalne wyzwania: Nowelizacja ta podkreśla rosnące znaczenie działań klimatycznych w działalności organizacji i jest odpowiedzią na globalne wyzwania związane z zrównoważonym rozwojem.
- 🔵Zintegrowane podejście: Aneks wprowadza wymagania, które są w pełni zintegrowane z istniejącymi systemami zarządzania jakością, co ułatwia ich wdrożenie bez konieczności tworzenia oddzielnych systemów.
Organizacje certyfikowane zgodnie z normą ISO 9001 będą musiały dostosować swoje systemy zarządzania jakością, aby spełnić te nowe wymagania, co może wymagać zarówno zmian proceduralnych, jak i strategicznych.
Jakie działania powinny być wdrożone do organizacji w związku z nowym aneksem?❓
W związku z wprowadzeniem Aneksu Amd 1:2024 do normy ISO 9001, organizacje powinny podjąć szereg działań mających na celu dostosowanie swoich systemów zarządzania jakością do nowych wymagań dotyczących zmian klimatycznych. Oto kluczowe kroki, które powinny zostać podjęte:
1. Przegląd i aktualizacja polityki zarządzania jakością
- Integracja polityki klimatycznej: Organizacja powinna zaktualizować swoją politykę zarządzania jakością, włączając do niej zobowiązania związane z działaniami na rzecz zmian klimatycznych.
- Zdefiniowanie celów klimatycznych: Konieczne jest ustanowienie konkretnych celów związanych z redukcją emisji, efektywnością energetyczną oraz innymi aspektami związanymi ze zmianami klimatycznymi.
2. Identyfikacja i ocena ryzyk klimatycznych
- Analiza ryzyk: Organizacja powinna przeprowadzić szczegółową analizę ryzyk związanych ze zmianami klimatycznymi, które mogą wpływać na jej działalność, łańcuch dostaw, oraz zgodność z przepisami.
- Priorytetyzacja działań: Na podstawie analizy, należy priorytetyzować działania, które minimalizują te ryzyka.
3. Dostosowanie procesów operacyjnych
- Przegląd procesów: Organizacja powinna przeanalizować swoje procesy operacyjne pod kątem ich wpływu na środowisko i zmiany klimatyczne, identyfikując obszary, w których można wprowadzić usprawnienia.
- Optymalizacja zasobów: Należy wdrożyć działania mające na celu optymalizację zużycia zasobów, takich jak energia, woda i surowce, oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych.
4. Edukacja i zaangażowanie pracowników
- Programy szkoleniowe: Organizacja powinna wprowadzić programy szkoleniowe dla pracowników, aby zwiększyć ich świadomość na temat zmian klimatycznych oraz sposobów, w jaki mogą przyczynić się do realizacji celów organizacji w tym zakresie.
- Promowanie odpowiedzialności: Zachęcanie pracowników do podejmowania działań na rzecz ochrony klimatu na co dzień, zarówno w pracy, jak i poza nią.
5. Współpraca z interesariuszami
- Dialog z dostawcami i partnerami: Organizacja powinna nawiązać współpracę z dostawcami i partnerami biznesowymi w celu promowania i realizacji działań na rzecz klimatu w całym łańcuchu dostaw.
- Komunikacja z klientami: Ważne jest, aby organizacja komunikowała swoim klientom swoje zobowiązania i działania w zakresie klimatu, co może również stanowić element budowania marki.
6. Monitorowanie i raportowanie wyników
- Ustanowienie wskaźników: Należy ustalić wskaźniki efektywności związane z działaniami klimatycznymi, takie jak poziomy emisji CO2, zużycie energii, itp.
- Regularne raportowanie: Organizacja powinna regularnie monitorować wyniki swoich działań i raportować je zarówno wewnętrznie, jak i, w miarę potrzeby, zewnętrznie (np. w raportach CSR).
7. Ciągłe doskonalenie
- Przeglądy systemu: Organizacja powinna regularnie przeglądać swoje działania w zakresie klimatu w ramach przeglądów zarządzania, identyfikując obszary wymagające poprawy.
- Adaptacja do nowych wymagań: Ważne jest, aby organizacja była gotowa do adaptacji swoich działań w miarę pojawiania się nowych wyzwań klimatycznych lub zmian w regulacjach prawnych.
8. Zarządzanie zmianą
- Planowanie i wdrażanie zmian: Organizacja powinna opracować i wdrożyć plany zarządzania zmianami, które obejmują działania związane z klimatem, aby upewnić się, że są one skutecznie zintegrowane z istniejącymi procesami.
Podjęcie tych działań pomoże organizacjom nie tylko spełnić nowe wymagania ISO 9001 wynikające z Aneksu Amd 1:2024, ale także zwiększyć swoją konkurencyjność, poprawić relacje z interesariuszami i przyczynić się do globalnych wysiłków na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych.
Jakie przykładowe działania w firmach są związane z aneksem Amd 1:2024? ❓
Wprowadzenie Aneksu Amd 1:2024 do normy ISO 9001 nakłada na organizacje obowiązek podjęcia konkretnych działań związanych ze zmianami klimatycznymi. Poniżej przedstawiam przykłady działań, które firmy mogą podjąć w ramach dostosowania się do tych wymagań:
1. Redukcja śladu węglowego
- Optymalizacja zużycia energii: Wdrażanie energooszczędnych technologii, np. modernizacja oświetlenia na LED, instalacja systemów zarządzania energią, automatyzacja procesów produkcyjnych w celu zmniejszenia zużycia energii.
- Zakup zielonej energii: Przejście na odnawialne źródła energii, np. zakup energii pochodzącej z farm wiatrowych, słonecznych lub biogazu.
2. Zarządzanie odpadami i recykling
- Minimalizacja odpadów: Wdrożenie praktyk mających na celu redukcję ilości odpadów wytwarzanych w procesach produkcyjnych, np. optymalizacja procesów produkcyjnych, aby minimalizować odpady surowcowe.
- Recykling i ponowne wykorzystanie: Zwiększenie udziału materiałów pochodzących z recyklingu w produkcji, wprowadzenie systemów segregacji odpadów, a także rozwój procesów, które umożliwiają ponowne wykorzystanie materiałów w cyklu produkcyjnym.
3. Zrównoważone zarządzanie łańcuchem dostaw
- Wybór dostawców: Współpraca z dostawcami, którzy spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju, np. posiadają certyfikaty środowiskowe lub oferują produkty i usługi o niskim wpływie na środowisko.
- Transport ekologiczny: Optymalizacja logistyki, np. redukcja liczby transportów, wybór bardziej ekologicznych środków transportu (np. pojazdy elektryczne, kolej zamiast transportu drogowego), konsolidacja dostaw.
4. Projektowanie produktów przyjaznych dla klimatu
- Eko-projektowanie: Projektowanie produktów z myślą o minimalizacji ich wpływu na środowisko, np. redukcja materiałów, które trudno poddać recyklingowi, zwiększenie efektywności energetycznej produktów.
- Wydłużenie cyklu życia produktu: Opracowanie produktów, które są trwalsze, łatwiejsze do naprawy i modernizacji, co zmniejsza potrzebę częstej wymiany i produkcji nowych jednostek.
5. Komunikacja i zaangażowanie pracowników
- Programy edukacyjne: Organizacja szkoleń i warsztatów dla pracowników na temat zmian klimatycznych, wpływu działalności firmy na środowisko oraz indywidualnych działań, które mogą przyczynić się do redukcji śladu węglowego.
- Kampanie świadomościowe: Inicjatywy wewnętrzne promujące odpowiedzialne zachowania, np. ograniczenie zużycia papieru, korzystanie z transportu publicznego lub rowerów do pracy.
6. Monitorowanie emisji i raportowanie
- Pomiar emisji: Wprowadzenie systemów do monitorowania emisji gazów cieplarnianych, np. instalacja czujników mierzących emisję CO2 w procesach produkcyjnych.
- Raportowanie ESG: Regularne publikowanie raportów dotyczących działań proklimatycznych firmy, w tym śladu węglowego, zużycia energii oraz realizacji celów klimatycznych.
7. Inwestycje w zielone technologie
- Instalacja OZE: Inwestycje w odnawialne źródła energii na terenie firmy, np. montaż paneli fotowoltaicznych na dachach budynków firmowych, instalacja małych turbin wiatrowych.
- Zielone budownictwo: Modernizacja budynków w celu poprawy ich efektywności energetycznej, np. lepsza izolacja, wykorzystanie materiałów o niskim śladzie węglowym, instalacja systemów odzysku ciepła.
8. Zaangażowanie w lokalne inicjatywy proklimatyczne
- Współpraca z lokalną społecznością: Udział w programach lokalnych związanych z ochroną środowiska, np. akcje sadzenia drzew, projekty rewitalizacji terenów zielonych.
- Wsparcie inicjatyw proklimatycznych: Wsparcie finansowe lub rzeczowe dla inicjatyw mających na celu ochronę klimatu, np. programów edukacyjnych w szkołach, kampanii na rzecz ochrony przyrody.
9. Zarządzanie wodą
- Optymalizacja zużycia wody: Wprowadzenie systemów oszczędzania wody w procesach produkcyjnych oraz w codziennym funkcjonowaniu firmy, np. instalacja systemów odzyskiwania wody deszczowej, modernizacja instalacji wodnych.
- Oczyszczanie ścieków: Inwestycje w technologie oczyszczania ścieków, które zmniejszają wpływ na lokalne ekosystemy wodne.
10. Audyt i przegląd działań klimatycznych
- Regularne audyty: Przeprowadzanie regularnych audytów działań związanych z klimatem w celu oceny ich skuteczności oraz identyfikacji obszarów do poprawy.
- Przegląd strategiczny: Regularne przeglądy zarządzania uwzględniające ocenę realizacji celów klimatycznych oraz adaptację strategii w odpowiedzi na zmieniające się warunki zewnętrzne.
Działania te nie tylko pomagają organizacjom spełnić wymagania wynikające z Aneksu Amd 1:2024, ale także przyczyniają się do budowania bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego biznesu, który lepiej radzi sobie z wyzwaniami związanymi ze zmianami klimatycznymi.
Dziękuje za obecność na blogu wszystkim zainteresowanym, którzy przez cały sierpień byli z nami i mogli wzbogacić swoją wiedze w zakresie ochrony klimatu.
Osoby, które chciałyby poszerzyć wiedzę praktyczną w zakresie wyliczania śladu węglowego w organizacji, zapraszam na najnowszy kurs online👇
https://healthyenterprises-kursyonline.pl/courses/slad-weglowy-kurs-online/
